1.3. Fiilden İsim Yapım Ekleri

Fiil kök veya gövdelerine gelerek isim türeten eklerdir.

Örnek

» -im: seçim, üretim, bölüm, çözüm, verim
» -gi: vergi, sevgi, görgü, bilgi, örgü, sergi, algı, atkı
» -gın: dalgın, kızgın, bilgin, durgun, salgın
» -ı / -i: yazı, doğu, batı, gezi, tartı
» -ıcı / -ici: yırtıcı, satıcı, yapıcı, geçici, kurucu
» -ca: düşünce, eğlence
» -ecek: giyecek, yakacak, açacak
» -ak: yatak, kaçak, durak,
» -ga: bölge, bilge, süpürge,
» -gan: çalışkan, unutkan, çekingen
» -gıç: bilgiç, dalgıç, başlangıç
» -ik: kesik, açık, göçük, kırık
» -ın / -in: yığın, akın, tütün, ekin,
» -nç: gülünç, basınç, 
» -ıntı: esinti, çıkıntı, döküntü,
» -(e)r: gelir, gider, okur,
» -maca: bulmaca, kesmece
» -sel: görsel, uysal, işitsel
» -anak: gelenek, görenek, olanak, seçenek
» -ış: dikiş, yürüyüş
» -ıt: geçit, yakıt, ölçüt
» -ma: dondurma, danışma
» -mak: çakmak, ekmek
» -tı: belirti, kızartı

1.4. Fiilden Fiil Yapım Ekleri

Fiil kök veya gövdelerine gelerek yeni fiiller türeten eklerdir.

Örnek

» -t: yürüt-, anlat-, ağlat–
» -(a)r: kopar-, çıkar-, uçur-, düşür–
» -dır: yazdır-, açtır-, bıktır-, sordur–
» -(ı)l: atıl-, yazıl-, çözül-, sorul–
» -(ı)n: taran-, yıkan-, silin-, alın–
» -ele: kovala-, itele–
» -ı: kazı-, sürü–
» -msa: anımsa-, gülümse–

2. Çekim Ekleri

Sözcüklerin çekimlenerek değişik yerlerde ve görevlerde kullanılmasını sağlayan eklere çekim eki denir. Çekim ekleri, kelimenin biçimini değiştirir; anlamını değiştirmez. Eklendiği sözcüğe yeni bir anlamkazandırmaz.

Çekim ekleri, sözcüklerin diğer sözcüklerle bağ kurmasını; sözcüklerinin cümlede görev almasını; hâlini, sayısını, zamanını, şahsını belirtir. Kısaca çekim ekleri sözcüklerin cümle kuruluşunu gerçekleştirmesini sağlar. 2. tekil kişi emir kipiyle kurulan tümcelerin (Atla. Koş. Bak. Ye. …) haricinde hiçbir tümce, çekim eki olmadan kurulamaz.

Örnek

Okul git          >     Okul-a git-(i)yor–um              →    Okula gidiyorum.
Ağaç dal kır   >     Ağaç-ın dal-ı-(n)ı kır-dı–lar   →    Ağacın dalını kırdılar.

Çekim ekleri, getirildikleri kelimenin türüne göre, isim (ad) çekim ekleri ve fiil (eylem) çekim ekleriolmak üzere iki öbekte incelenir:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11